MISUKOSUKO YA KIJAMII

Kusikiliza na Kuzungumza
Kusikiliza na Kuzungumza

Uzungumzaji wa Kushawishi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya uzungumzaji wa kushawishi;
Kubainisha miktadha ya uzungumzaji wa kushawishi;
Kutambua vipengele vya uzungumzaji wa kushawishi;
Kueleza umuhimu wa vipengele vya uzungumzaji wa kushawishi;
Kuchangamkia uzungumzaji wa kushawishi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusikiliza aina mbili za uzungumzaji kutoka kwa mwalimu au video;
Kubainisha uzungumzaji ambao ni wa kushawishi;
Kueleza maana ya uzungumzaji wa kushawishi;
Kutazama picha na kubainisha miktadha ya uzungumzaji wa kushawishi.

Mzungumzaji anashawishi vipi hadhira yake?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 88
Video ya mzungumzaji
Picha za miktadha ya uzungumzaji
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 89
Kifaa cha kidijitali
Jedwali la tathmini

Kueleza maana ya uzungumzaji wa kushawishi; Kubainisha miktadha ya uzungumzaji wa kushawishi; Kueleza umuhimu wa vipengele vya uzungumzaji wa kushawishi

Kusoma

Kusoma kwa Kina - Ushairi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya mandhari;
Kutambua mandhari katika shairi;
Kueleza umuhimu wa mandhari katika shairi;
Kuchambua mandhari katika shairi;
Kuchangamkia usomaji wa mashairi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutafuta kwenye kamusi au mtandaoni maana ya neno mandhari;
Kusoma shairi "Misukosuko ya nini?";
Kutambua mandhari katika shairi, akizingatia mahali matukio yanapotokea na kipindi cha matukio yanayorejelewa;
Kueleza umuhimu wa mandhari katika shairi.

Shairi ni nini?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 91
Kamusi
Shairi "Misukosuko ya nini?"
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 92
Diwani iliyopendekezwa

Kueleza maana ya mandhari; Kutambua mandhari katika shairi; Kueleza umuhimu wa mandhari katika shairi

Kuandika

Viakifishi - Mabano

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua matumizi ya mabano katika matini;
Kueleza matumizi ya mabano;
Kutumia mabano ipasavyo katika kuakifisha matini;
Kufurahia matumizi yafaayo ya mabano katika matini mbalimbali.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma sentensi zenye mabano;
Kueleza matini iliyofungiwa kwa alama za mabano;
Kutambua matumizi ya mabano katika sentensi kuonyesha kisawe cha neno, kutoa ufafanuzi wa neno na kufungia nambari katika orodha;
Kuakifisha kifungu kwa kutumia mabano.

Mabano hutumiwa kufanya nini katika kuandika sentensi?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 93
Sentensi zenye mabano
Kifungu cha kuakifisha

Kutambua matumizi ya mabano; Kueleza matumizi ya mabano; Kutumia mabano ipasavyo kuakifisha

Kuandika
Sarufi

Viakifishi - Kistari Kifupi
Ngeli na Upatanisho wa Kisarufi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua matumizi ya kistari kifupi katika matini;
Kueleza matumizi ya kistari kifupi;
Kutumia kistari kifupi ipasavyo katika matini;
Kufurahia matumizi yafaayo ya kistari kifupi katika matini mbalimbali.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma vifungu vyenye kistari kifupi;
Kutambua matumizi ya kistari kifupi katika tarehe, kuonyesha neno linaendelea mstari unaofuata, kuonyesha sauti imedumishwa, kuonyesha herufi zitakazoongezwa, kuunganisha maneno mawili na kuonyesha kipindi cha muda;
Kutunga sentensi tano akitumia kistari kifupi.

Kistari kifupi hutumiwa kufanya nini katika kuandika?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 94
Vifungu vyenye kistari kifupi
Karatasi za kuandikia
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 95
Mnyororo wa nomino
Jedwali la sentensi

Kutambua matumizi ya kistari kifupi; Kueleza matumizi ya kistari kifupi; Kutumia kistari kifupi ipasavyo

Sarufi
Kusikiliza na Kuzungumza

Ngeli na Upatanisho wa Kisarufi
Kusikiliza kwa Kina - Sauti /j/ na /nj/

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua nomino za ngeli ya YA-YA;
Kutambua viambishi vya upatanisho wa kisarufi vya ngeli ya YA-YA;
Kutumia nomino za ngeli ya YA-YA katika matini;
Kuheshimu maoni ya wenzake;
Kuchangamkia matumizi yafaayo ya ngeli ya YA-YA katika mawasiliano.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutambua nomino za ngeli ya YA-YA katika orodha ya maneno;
Kusoma sentensi zenye nomino za ngeli ya YA-YA katika umoja na wingi;
Kutambua kiambishi cha upatanisho wa kisarufi cha ngeli ya YA-YA;
Kutunga sentensi katika umoja na wingi akitumia nomino za ngeli ya YA-YA.

Ni vitu gani katika mazingira yako vyenye majina yaliyo katika ngeli ya YA-YA?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 96
Orodha ya nomino za ngeli ya YA-YA
Sentensi za umoja na wingi
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 98
Kapu la maneno
Ujumbe wa kibiashara

Kutambua nomino za ngeli ya YA-YA; Kutambua viambishi vya upatanisho wa kisarufi; Kutunga sentensi zenye nomino za ngeli ya YA-YA

MATUMIZI YA VIFAA VYA KIDIJITALI KATIKA BIASHARA

Kusikiliza na Kuzungumza
Kusoma

Kusikiliza kwa Kina - Sauti /j/ na /nj/
Ufahamu wa Kifungu cha Kushawishi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutamka vitanzandimi vyenye sauti /j/ na /nj/ ipasavyo;
Kubuni vitanzandimi vinavyohusisha sauti /j/ na /nj/;
Kukariri vitanzandimi vyenye sauti /j/ na /nj/;
Kuchangamkia matamshi bora ya sauti /j/ na /nj/ katika mazungumzo ya kawaida.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusikiliza vitanzandimi vifuatavyo vikitamkwa na mwalimu au vikitamkwa kupitia kifaa cha kidijitali;
Kutamka vitanzandimi alivyosikiliza;
Kutumia jozi zenye sauti /j/ na /nj/ kubuni vitanzandimi;
Kukariri vitanzandimi alivyobuni.

Sauti /j/ na /nj/ zinatofautianaje?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 99
Kifaa cha kidijitali
Jozi za maneno zenye sauti /j/ na /nj/
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 100
Makala ya Lena
Kamusi

Kutamka vitanzandimi vyenye sauti /j/ na /nj/; Kubuni vitanzandimi vyenye sauti /j/ na /nj/; Kukariri vitanzandimi vyenye sauti /j/ na /nj/

Kusoma

Ufahamu wa Kifungu cha Kushawishi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana za maneno kama yalivyotumiwa katika kifungu cha kushawishi;
Kutumia msamiati unaotokana na kifungu cha kushawishi ipasavyo;
Kutambua lugha shawishi katika kifungu;
Kuchangamkia usomaji wa kifungu cha kushawishi ili kukuza hamu ya ujifunzaji.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kueleza maana za maneno yafuatayo: "msilaze damu", "ajira", "kupigia debe", "alinasa makini", "imenikimu", "kuchuuza";
Kutunga sentensi akitumia maneno hayo;
Sakura katika mtandao kifungu kuhusu matumizi ya vifaa vya kidijitali katika biashara;
Kujibu maswali baada ya kusoma kifungu.

Unawezaje kugundua kuwa mwandishi wa kifungu anajaribu kukushawishi?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 101
Jedwali la tathmini
Mtandao salama

Kueleza maana za maneno; Kutumia maneno katika sentensi; Kutambua lugha shawishi

Kuandika

Insha za Kubuni - Masimulizi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza ukuzaji wa wazo baina ya aya za insha ya masimulizi;
Kutambua vipengele vya ukuzaji wa wazo baina ya aya za insha ya masimulizi;
Kubainisha vipengele vya ukuzaji wa wazo baina ya aya za insha ya masimulizi;
Kupenda kutumia vipengele vya ukuzaji wa wazo baina ya aya za insha ya masimulizi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma mojawapo ya insha za masimulizi zilizohifadhiwa kwenye potifolio;
Kueleza mawazo yalivyokuzwa baina ya aya;
Kutambua vipengele vya ukuzaji wa wazo katika insha aliyoisoma;
Kutambua wazo kuu, maelezo, mifano na hitimisho katika kila aya.

Je, unafanya nini ili kulikuza wazo baina ya aya za insha ya masimulizi?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 103
Insha za masimulizi zilizohifadhiwa
Karatasi za kuandikia
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 104
Vidokezo vya insha

Kueleza ukuzaji wa wazo baina ya aya; Kutambua vipengele vya ukuzaji wa wazo; Kubainisha vipengele vya ukuzaji wa wazo

Sarufi

Ngeli na Upatanisho wa Kisarufi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua nomino za ngeli ya LI;
Kutambua viambishi vya upatanisho wa kisarufi vya ngeli ya LI;
Kutumia nomino za ngeli ya LI katika matini;
Kuheshimu maoni ya wenzake;
Kuchangamkia matumizi yafaayo ya ngeli ya LI katika mawasiliano.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kunakili sentensi zenye nomino za ngeli ya LI;
Kutambua kiambishi cha upatanisho wa kisarufi katika sentensi alizonakili;
Kusoma maneno yaliyo kwenye chati;
Kutambua nomino za ngeli ya LI katika maneno yaliyo kwenye chati;
Kutumia nomino za ngeli ya LI kutunga sentensi.

Ni vitu gani katika mazingira yako vyenye majina yaliyo katika ngeli ya LI?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 105
Sentensi zenye nomino za ngeli ya LI
Chati ya maneno
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 106
Sentensi zenye nomino za ngeli ya KU
Kadi za nomino
Sentensi zenye viambishi vya ngeli ya PA-KU-MU

Kutambua nomino za ngeli ya LI; Kutambua kiambishi cha upatanisho wa kisarufi; Kutumia nomino za ngeli ya LI kutunga sentensi

KUKABILIANA NA MSONGO WA MAWAZO

Kusikiliza na Kuzungumza

Mazungumzo - Malumbano ya Utani

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya malumbano ya utani.
Kueleza mambo yanayosimuliwa katika malumbano ya utani.
Kutambua vipengele vya uwasilishaji wa malumbano ya utani.
Kuchangamkia kuwasilisha malumbano ya utani kwa kutumia vipengele vya kimsingi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kuonyeshwa picha ya watu wanaowasiliana kisha aeleze wanafanya nini.
Kuigiza malumbano ya utani yaliyotolewa kielelezo na mwalimu.
Kutambua maneno yanayoonyesha mzaha.
Kushiriki majadiliano ya kikundi kuhusu maana ya malumbano ya utani kwa kurejelea mfano uliogizwa.

Je, unajua malumbano ya utani ni nini?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 108
Picha
Maigizo ya malumbano ya utani
Kifaa cha kidijitali

Kueleza maana ya malumbano ya utani Kutambua vipengele vya malumbano ya utani Kuigiza malumbano ya utani

Kusikiliza na Kuzungumza
Kusoma

Mazungumzo - Malumbano ya Utani
Kusoma kwa Kina - Ushairi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza mambo yanayosimuliwa katika malumbano ya utani.
Kutambua vipengele vya uwasilishaji wa malumbano ya utani.
Kuwasilisha malumbano ya utani kwa kutumia vipengele vya kimsingi.
Kuchangamkia kuwasilisha malumbano ya utani kwa kutumia vipengele vya kimsingi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kuigiza malumbano ya utani ya nyanya na mjukuu.
Kujadili na wenzake sifa za malumbano ya utani.
Kutambua vipengele vya uwasilishaji wa malumbano ya utani.
Kuwasilisha malumbano ya utani akizingatia vipengele vya uwasilishaji.

Je, ni nini vipengele vya kimsingi vya uwasilishaji wa malumbano ya utani?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 109
Picha
Kifaa cha kidijitali
Chati ya vipengele vya uwasilishaji wa malumbano ya utani
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 110
Diwani ya mashairi
Kamusi
Vifaa vya kidijitali

Kuigiza malumbano ya utani Kutambua vipengele vya uwasilishaji wa malumbano ya utani Kuwasilisha malumbano ya utani

Kusoma
Kuandika

Kusoma kwa Kina - Ushairi
Barua ya Kuomba Kazi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua wahusika katika shairi.
Kujadili sifa za wahusika katika shairi.
Kuchambua wahusika katika shairi.
Kuchangamkia kutambua wahusika katika mashairi mbalimbali.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma tena shairi "Uwele huu ni gani?"
Kujadili sifa za wahusika.
Kutambua hisia, tabia, na matendo ya wahusika.
Kusoma diwani ya mashairi iliyopendekezwa na mwalimu.
Kuchambua shairi moja kwa kuzingatia sifa za wahusika.

Je, ni vigezo gani vinatumika kutambua wahusika katika shairi?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 111-112
Diwani ya mashairi
Chati ya sifa za wahusika
Kifaa cha kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 113
Kielelezo cha barua rasmi ya kuomba kazi
Chati ya vipengele vya barua rasmi

Kutambua wahusika katika shairi Kujadili sifa za wahusika katika shairi Kuchambua shairi kutoka kwenye diwani

Kuandika

Barua ya Kuomba Kazi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua vipengele vya barua rasmi ya kuomba kazi.
Kuandika barua rasmi ya kuomba kazi kwa kuzingatia vipengele vyake.
Kufurahia kuandika barua rasmi ya kuomba kazi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma tena barua ya kuomba kazi iliyotolewa kielelezo.
Kutayarisha vidokezo vya barua rasmi ya kuomba kazi ya msimu ya kuuza bidhaa katika duka kuu.
Kuandika barua rasmi ya kuomba kazi hiyo akizingatia vipengele vyake pamoja na lugha ifaayo.
Kumweleza mwenzake barua yake ili atolewe maoni.

Je, ni vidokezo vipi vifaa kuzingatiwa kabla ya kuandika barua rasmi ya kuomba kazi?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 114
Kielelezo cha barua ya kuomba kazi
Orodha ya vipengele vya barua rasmi
Kifaa cha kidijitali

Kuandika barua rasmi ya kuomba kazi Kutambua makosa katika barua Kurekebisha barua kulingana na maoni ya wenzake

Sarufi

Vinyume vya Vihusishi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya vinyume vya vihusishi.
Kutambua vinyume vya vihusishi katika matini.
Kutumia vinyume vya vihusishi katika sentensi.
Kufurahia kutunga sentensi zenye vinyume vya vihusishi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kulinganisha picha za A na B.
Kujadili na mwenzake uhusiano wa vitu katika picha za A na B.
Kueleza maana ya vinyume vya vihusishi.
Kutambua kihusishi na kinyume chake katika jedwali lililotolewa.

Je, vinyume vya vihusishi vinatumikaje katika sentensi?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 115
Picha
Chati ya vihusishi na vinyume vyake
Majedwali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 116-117
Vifaa vya kidijitali
Orodha ya vihusishi na vinyume vyake
Kifungu cha ufahamu

Kueleza maana ya vinyume vya vihusishi Kutambua vihusishi na vinyume vyake Kuandika vihusishi na vinyume vyake

HAKI ZA KIBINADAMU

Kusikiliza na Kuzungumza
Kusikiliza na Kuzungumza

Uzungumzaji katika Sherehe

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya uzungumzaji katika sherehe.
Kutambua miktadha katika jamii ambapo uzungumzaji katika sherehe hufanywa.
Kujadili ujumbe unaoafiki uzungumzaji katika miktadha mbalimbali ya sherehe.
Kuchangamkia kutoa mazungumzo katika sherehe.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutazama picha ya watu kwenye sherehe.
Kueleza shughuli zinazotendeka katika sherehe.
Kutaja miktadha mbalimbali ya sherehe katika jamii.
Kujadili katika vikundi ujumbe unaoafiki uzungumzaji katika miktadha mbalimbali ya sherehe.

Je, uzungumzaji katika sherehe una umuhimu gani?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 118
Picha
Chati ya sherehe mbalimbali
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 119-120
Chati ya vipengele vya uzungumzaji katika sherehe
Vidokezo vya uzungumzaji katika sherehe
Kifaa cha kidijitali

Kueleza maana ya uzungumzaji katika sherehe Kutambua miktadha ya sherehe katika jamii Kujadili ujumbe unaoafiki uzungumzaji katika sherehe

Kusoma

Kusoma kwa Mapana

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza mambo yanayozingatiwa katika kuchagua matini ya kusoma.
Kueleza ujumbe wa matini ya kujichagulia.
Kusoma matini aliyojichagulia.
Kufurahia kusoma matini mbalimbali za kujichagulia.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kuteua matini ya kiwango chake kuhusu jambo alipendalo kutoka vitabuni au mtandaoni salama.
Kuketi mahali pafaapo na kusoma.
Kumweleza mwenzake ujumbe aliopata kutokana na matini aliyosoma.
Kupewa maoni kuhusu ujumbe wa matini aliyosoma.

Je, unazingatia nini unapochagua matini ya kusoma?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 121
Matini mbalimbali za kusoma
Mtandao salama
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 122
Kamusi
Shajara

Kueleza mambo yanayozingatiwa katika kuchagua matini Kusoma matini kwa usahihi Kueleza ujumbe wa matini aliyosoma

Kuandika

Insha za Kubuni - Maelezo

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya mtazamo katika insha ya maelezo.
Kujadili mitazamo mbalimbali inayoweza kutumiwa katika insha ya maelezo.
Kuandika insha ya maelezo kwa kutumia mtazamo mahususi.
Kuchangamkia kuandika insha za maelezo zenye mitazamo tofauti.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma kielelezo cha insha ya maelezo kifungu cha "Mitazamo kuhusu haki za watoto".
Kueleza mambo yanayosimuliwa katika insha hiyo.
Kueleza maana ya mtazamo kwa kurejelea insha hiyo.
Kujadili aina mbalimbali ya mitazamo katika insha hiyo.

Je, unaelewa mtazamo katika insha ya maelezo ni nini?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 122-123
Kielelezo cha insha ya maelezo
Majedwali na chati
Vifaa vya kidijitali

Kueleza maana ya mtazamo katika insha ya maelezo Kutambua aina mbalimbali za mitazamo Kujadili mitazamo mbalimbali katika insha ya maelezo

Kuandika
Sarufi

Insha za Kubuni - Maelezo
Mnyambuliko wa Vitenzi - Kauli ya Kutendana

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kuandika vidokezo vya insha ya maelezo.
Kuandika insha ya maelezo kwa kutumia mtazamo mahususi.
Kusahihisha makosa katika insha ya maelezo.
Kuchangamkia kuandika insha za maelezo zenye mitazamo tofauti.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kuandika vidokezo vya insha ya maelezo yenye mtazamo mahususi.
Kupanga vidokezo jinsi vitakavyofuatana katika insha.
Kuandika insha inayoeleza mambo mahususi na kuonyesha mtazamo wake.
Kuwasomea wenzake insha yake ili wampe maoni.

Je, vidokezo huchangia vipi katika uandishi wa insha bora ya maelezo?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 124
Mifano ya vidokezo vya insha
Kielelezo cha insha ya maelezo
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 124-125
Jedwali la vitenzi katika kauli ya kutenda na kutendana
Kadi za vitenzi

Kuandika vidokezo vya insha ya maelezo Kuandika insha ya maelezo yenye mtazamo mahususi Kusahihisha makosa katika insha Kuwasilisha nakala safi ya insha

Sarufi

Mnyambuliko wa Vitenzi - Kauli ya Kutendeana
Mnyambuliko wa Vitenzi - Kauli ya Kutendesha

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya kauli ya kutendeana.
Kutambua viambishi vya kauli ya kutendeana.
Kutumia kauli ya kutendeana katika sentensi.
Kufurahia kutumia kauli ya kutendeana katika mawasiliano ya kila siku.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma maneno katika jedwali lenye vitenzi vya kauli ya kutenda na kutendeana.
Kutambua viambishi tamati katika maneno ya kauli ya kutendeana.
Kuchagua kitenzi katika mabano kukamilisha sentensi katika kauli ya kutendeana.
Kutunga sentensi akitumia vitenzi katika kauli ya kutendeana.

Je, ni tofauti zipi kati ya kauli ya kutendana na kauli ya kutendeana?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 126
Jedwali la vitenzi katika kauli ya kutenda na kutendeana
Chati ya vitenzi katika kauli ya kutendeana
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 127-128
Jedwali la vitenzi katika kauli ya kutenda na kutendesha
Mwavuli wa viambishi vya kauli ya kutendesha

Kueleza maana ya kauli ya kutendeana Kutambua viambishi vya kauli ya kutendeana Kuchagua kitenzi sahihi kukamilisha sentensi Kutunga sentensi katika kauli ya kutendeana

MAGONJWA YANAYOTOKANA NA MIENENDO YA MAISHA

Kusikiliza na Kuzungumza

Ufahamu wa Kusikiliza

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza habari katika matini ya kusikiliza.
Kukadiria maana ya msamiati mahususi na vifungu katika matini ya kusikiliza.
Kuchanganua mitazamo na maoni katika matini ya kusikiliza.
Kufurahia kusikiliza matini za kusikiliza ili kupata habari mahususi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujibu maswali kuhusu masikio na mdomo.
Kutazama picha na kueleza kinachoonyesha mgonjwa amemsikiliza daktari kwa makini.
Kueleza mtazamo wa daktari kuhusu mgonjwa wake.
Kusikiliza habari atakayosomewa na mwalimu.
Kueleza habari aliyosikiliza kwa kutaja hoja muhimu.

Je, unazingatia nini ili kufanikisha ufahamu wa kusikiliza?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 129
Picha ya daktari na mgonjwa
Habari itakayosomwa na mwalimu
Vifaa vya kidijitali

Kueleza habari iliyosikilizwa Kutaja hoja muhimu kutoka kwenye habari Kukadiria maana ya msamiati mahususi

Kusikiliza na Kuzungumza
Kusoma

Ufahamu wa Kusikiliza
Kusoma kwa Ufasaha

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kukadiria maana ya msamiati mahususi na vifungu katika matini ya kusikiliza.
Kuchanganua mitazamo na maoni katika matini ya kusikiliza.
Kufurahia kusikiliza matini za kusikiliza ili kupata habari mahususi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kukadiria maana ya msamiati mahususi kama 'kisukari', 'saratani', 'siha', 'mienendo ya maisha' na 'kinga yashinda tiba'.
Kuchanganua mitazamo na maoni ya habari aliyosikiliza kuhusu magonjwa yanayotokana na mienendo ya maisha.
Kuchanganua mtazamo na maoni yake mwenyewe kuhusu habari aliyosikiliza.

Je, ni mitazamo na maoni yapi yanajitokeza katika habari uliyosikiliza?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 130
Orodha ya msamiati mahususi
Chati kuhusu magonjwa yanayotokana na mienendo ya maisha
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 131
Kifungu cha kusoma kuhusu magonjwa yanayotokana na mienendo ya maisha
Rekodi za sauti za usomaji

Kukadiria maana ya msamiati mahususi Kuchanganua mitazamo na maoni katika habari Kueleza mtazamo wake kuhusu habari

Kusoma
Kuandika

Kusoma kwa Ufasaha
Hotuba ya Kushawishi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kusoma kifungu kwa kasi ifaayo.
Kusoma kifungu kwa kutumia sauti ipasavyo.
Kusoma kifungu kwa kuambatanisha ishara zifaazo.
Kujenga mazoea ya kusoma vifungu kwa kuzingatia vipengele vya usomaji.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusomea mwenzake kifungu "Magonjwa yanayotokana na mienendo ya maisha" akizingatia kasi ifaayo.
Kupima idadi ya maneno atakayosoma kwa usahihi kwa muda wa dakika moja.
Kusomea mwenzake kifungu akitumia sauti ipasavyo.
Kusomea mwenzake kifungu kwa kuambatanisha ishara zifaazo za uso na mikono.

Je, ni ishara zipi za mwili zinazofaa wakati wa kusoma?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 132-133
Kifungu cha kusoma kuhusu magonjwa yanayotokana na mienendo ya maisha
Saa ya kidijitali
Orodha hakiki ya tathmini ya usomaji
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 134
Picha
Kielelezo cha hotuba ya kushawishi
Kamusi
Mtandao salama

Kusoma kwa kasi ifaayo Kusoma kwa sauti inayosikika vizuri Kuambatanisha ishara za mwili Kupima idadi ya maneno yanayosomwa kwa usahihi

Kuandika

Hotuba ya Kushawishi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kujadili vipengele vya kuzingatia katika uandishi wa hotuba ya kushawishi.
Kuandika hotuba ya kushawishi akizingatia vipengele vifaavyo.
Kuchangamkia kuandika ipasavyo hotuba ya kushawishi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujadili vipengele vya kuzingatia katika uandishi wa hotuba ya kushawishi akizingatia ujumbe unaowasilishwa, lugha iliyotumiwa, na muundo wa hotuba.
Kuandika vidokezo vya hotuba ya kushawishi atakayoandika.
Kuandika hotuba ya kushawishi wanafunzi dhidi ya tabia ya ulaji keki, biskuti na peremende kwa wingi.

Je, ni vipengele vipi muhimu vya kuzingatia katika kuandika hotuba ya kushawishi?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 135-136
Kielelezo cha hotuba ya kushawishi
Orodha ya vipengele vya hotuba ya kushawishi
Vifaa vya kidijitali

Kutambua vipengele vya hotuba ya kushawishi Kuandika vidokezo vya hotuba ya kushawishi Kuandika hotuba ya kushawishi Kuchambua muundo wa hotuba ya kushawishi

Sarufi

Aina za Sentensi - Sentensi Tata

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya sentensi tata.
Kutambua sentensi tata katika matini.
Kuchambua maana mbalimbali ya sentensi tata.
Kujenga ujuzi wa kuchanganua maana mbalimbali katika sentensi tata.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutumia kamusi kuangalia maana ya maneno 'sentensi' na 'tata'.
Kueleza maana ya sentensi tata.
Kutambua na kunakili sentensi tata kutoka kwenye orodha iliyotolewa kama "Nilimwandikia baba ujumbe", "Gatwiri ameanua nguo zake" n.k.

Je, nini kinafanya sentensi kuwa tata?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 137
Kamusi
Orodha ya sentensi
Mtandao salama
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 138
Orodha ya sentensi tata
Chati ya sababu za utata katika sentensi

Kueleza maana ya sentensi tata Kutambua sentensi tata Kutofautisha sentensi tata na aina nyingine za sentensi

Sarufi
Kusikiliza na Kuzungumza

Aina za Sentensi - Sentensi Tata
Mazungumzo - Mawaidha

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua sababu zinazosababisha utata katika sentensi.
Kuchambua maana mbalimbali ya sentensi tata.
Kutunga sentensi tata.
Kujenga ujuzi wa kuchanganua maana mbalimbali katika sentensi tata ili kufasiri habari kikamilifu.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujadili sababu mbalimbali zinazosababisha utata katika sentensi kama kauli ya kutendea, vimilikishi, matumizi ya maneno yenye maana zaidi ya moja n.k.
Kutoa mifano ya sentensi tata kwa kila sababu iliyojadiliwa.
Kubainisha maana mbalimbali za sentensi tata alizozitunga.

Je, ni njia zipi zinaweza kutumika kupunguza utata katika sentensi?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 139
Mifano ya sentensi tata
Orodha ya sababu za utata katika sentensi
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 140
Picha
Kifaa cha kidijitali
Kamusi

Kutambua sababu zinazosababisha utata katika sentensi Kutoa mifano ya sentensi tata kwa kila sababu Kuchambua maana mbalimbali za sentensi tata

MSHIKAMANO WA KIJAMII

Kusikiliza na Kuzungumza
Kusikiliza na Kuzungumza

Mazungumzo - Mawaidha

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kujadili ujumbe wa mawaidha.
Kueleza sifa za mawaidha ya kifasihi.
Kuchambua vipengele vya uwasilishaji wa mawaidha.
Kuchangamkia kutambua washiriki katika mawaidha.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujadili ujumbe wa mawaidha waliyosikiliza.
Kujadili sifa za mawaidha ya kifasihi akizingatia: a) kuwasilishwa mbele ya watu, b) umri wa watu wanaotoa mawaidha, c) lugha inayotumika, d) maudhui yanayolengwa.
Kutambua vipengele vya uwasilishaji wa mawaidha aliyoyasikiliza.

Je, ni vipengele vipi vya kuzingatia katika uwasilishaji wa mawaidha?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 142-143
Chati ya vipengele vya mawaidha
Kifaa cha kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 143-144
Vielelezo vya mawaidha
Vifaa vya kidijitali

Kueleza sifa za mawaidha ya kifasihi Kutambua vipengele vya uwasilishaji wa mawaidha Kujadili vipengele vya uwasilishaji wa mawaidha

Kusoma

Kusoma kwa Kina - Ushairi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza mbinu za lugha katika fasihi.
Kutambua mbinu za lugha zinazotumika katika shairi.
Kuchambua matumizi ya lugha katika mashairi.
Kufurahia kusoma mashairi kwa kuzingatia mbinu za lugha.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujadili na wenzake mbinu za lugha katika tanzu za fasihi alizosoma awali.
Kusoma shairi lenye ubeti kuhusu "Mbiu leo imelia, nani asiyesikia?".
Kutambua mbinu za lugha zilizotumika katika shairi alilosoma.

Je, matumizi ya lugha katika shairi yana umuhimu gani kwa msomaji?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 145
Shairi la kusoma
Diwani ya mashairi
Chati ya mbinu za lugha

Kutaja mbinu za lugha katika fasihi Kutambua mbinu za lugha katika shairi Kuchambua matumizi ya lugha katika mashairi

Kusoma
Kuandika

Kusoma kwa Kina - Ushairi
Insha za Kubuni - Maelezo

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kuchanganua matumizi ya lugha katika mashairi.
Kutumia mbinu mbalimbali za lugha katika mashairi.
Kuchambua shairi kwa kuzingatia mbinu za lugha.
Kuchangamkia matumizi ya mbinu za lugha katika ushairi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma tena shairi walilojifunza katika somo lililopita.
Kuchanganua matumizi ya lugha katika shairi hilo.
Kutunga shairi jepesi (lisilozidi beti tatu) kuhusu kudumisha umoja shuleni.
Kuwasilisha shairi aliotunga kwa wenzake ili watolee maoni.

Je, matumizi ya lugha katika shairi yana umuhimu gani kwa msomaji?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 146
Diwani ya mashairi
Vifaa vya kidijitali
Jedwali la tathmini
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 147
Kamusi
Kielelezo cha insha ya maelezo

Kuchambua matumizi ya lugha katika shairi Kutunga shairi lenye mbinu za lugha Kuwasilisha shairi kwa wenzake

Kuandika
Sarufi

Insha za Kubuni - Maelezo
Ukanushaji - Hali ya Masharti -nge-

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua vipengele vya insha ya maelezo kuhusu hali.
Kuandika insha ya maelezo kuhusu hali akizingatia vipengele vyake.
Kusahihisha makosa katika insha ya maelezo.
Kufurahia kutunga insha za maelezo kuhusu hali.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutambua vipengele vya insha ya maelezo kutokana na insha aliyosoma.
Kuandika insha ya maelezo kuhusu hali yoyote inayohusiana na umoja wa kijamii akizingatia vipengele alivyojifunza.
Kumsomea mwenzake insha yake ili apewe maoni.
Kurekebisha insha yake kulingana na maoni aliyopata.

Je, ni mambo gani ya kuzingatia katika kuandika insha ya maelezo kuhusu hali?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 148
Mifano ya insha ya maelezo
Vipengele vya insha ya maelezo
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 149
Mifano ya sentensi za hali ya masharti ya -nge-
Chati

Kuandika insha ya maelezo kuhusu hali Kusomea mwenzake insha iliyoandikwa Kurekebisha makosa katika insha

Sarufi

Ukanushaji - Hali ya Masharti -ngali-

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua ukanushaji wa hali ya masharti ya -ngali- katika matini.
Kutumia hali ya ukanushaji wa hali ya masharti ya -ngali- ipasavyo katika matini.
Kuchangamkia matumizi sahihi ya ukanushaji wa hali ya masharti ya -ngali- katika maisha ya kila siku.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma sentensi zilizotolewa na kuzingatia ukanushaji wa hali ya masharti -ngali-.
Kutambua sentensi zilizo katika hali ya ukanushaji kwa kuziandika daftarini.
Kufanya mazoezi ya kukanisha sentensi zilizotolewa.
Kutunga sentensi zinazoonyesha ukanushaji wa hali ya masharti ya -ngali-.

Je, ni vipi ukanushaji wa hali ya masharti ya -ngali- hutofautiana na -nge-?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 150
Vifaa vya kidijitali
Mifano ya sentensi za hali ya masharti ya -ngali-
Chati

Kutambua sentensi zilizo katika hali ya ukanushaji Kukanisha sentensi za hali ya masharti ya -ngali- Kutunga sentensi zenye ukanushaji wa hali ya masharti ya -ngali-

Sarufi
Kusikiliza na Kuzungumza

Ukanushaji - Hali ya Masharti -ki-
Mawaidha

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua ukanushaji wa hali ya masharti ya -ki- katika matini.
Kutumia hali ya ukanushaji wa hali ya masharti ya -ki- ipasavyo katika matini.
Kuchangamkia matumizi sahihi ya ukanushaji wa hali ya masharti ya -ki- katika maisha ya kila siku.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma sentensi zilizotolewa na kuzingatia ukanushaji wa hali ya masharti -ki-.
Kutambua sentensi zilizo katika hali ya ukanushaji kwa kuziandika daftarini.
Kufanya mazoezi ya kukanisha sentensi zilizotolewa.
Kutunga sentensi zinazoonyesha ukanushaji wa hali ya masharti ya -ki-.

Je, ni vipi ukanushaji wa hali ya masharti ya -ki- hutofautiana na -nge- na -ngali-?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 151
Vifaa vya kidijitali
Mifano ya sentensi za hali ya masharti ya -ki-
Chati
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 152-153
Maigizo ya mawaidha
Orodha ya vipengele vya lugha

Kutambua sentensi zilizo katika hali ya ukanushaji Kukanisha sentensi za hali ya masharti ya -ki- Kutunga sentensi zenye ukanushaji wa hali ya masharti ya -ki-

MATUMIZI YA KODI

Kusikiliza na Kuzungumza
Kusoma

Mawaidha
Kusoma kwa Ufahamu - Kifungu cha Mjadala

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kujadili ishara za uso na mwili zilizotumika katika mawaidha.
Kutoa mawaidha kwa kutumia vipengele vya lugha na ishara zifaazo.
Kufurahia kutoa mawaidha kwa kutumia vipengele vya lugha na ishara zifaazo.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujadili ishara za uso na mwili zilizotumika katika sehemu ya mawaidha waliyoigiza.
Kutoa mawaidha kuhusu njia bora ambazo serikali ya kaunti inaweza kutumia pesa inazotoza wafanyabiashara na wanaoegesha magari mjini.
Kuwaomba wenzake kutoa maoni kuhusu jinsi alivyotumia vipengele vya lugha na ishara.

Je, ishara za mwili zina umuhimu gani katika kutoa mawaidha?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 153
Jedwali la tathmini
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 154-155
Picha
Kifungu cha mjadala
Maswali ya ufahamu

Kutoa mawaidha kwa kutumia vipengele vya lugha Kutumia ishara za uso na mwili katika mawaidha Kufanya tathmini ya mawaidha ya wenzake

Kusoma

Kusoma kwa Ufahamu - Kifungu cha Mjadala

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya msamiati na vifungu kama vilivyotumiwa katika kifungu cha mjadala.
Kuchanganua mitazamo katika kifungu cha mjadala.
Kueleza mtazamo wake kuhusu jambo linalojadiliwa katika kifungu.
Kufurahia kusoma kwa ufahamu ili kukuza uelewa wa habari.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kueleza maana ya msamiati kama "ushuru", "hutoza", "kodi" kama ilivyotumika katika kifungu.
Kueleza maana ya methali "Mgala muue na haki umpe" kama ilivyotumiwa katika kifungu.
Kuchanganua mitazamo iliyoko katika kifungu kwa kuzingatia mfanano na tofauti za kimawazo kati ya wahusika.
Kueleza mtazamo wake kuhusu mjadala aliosoma.

Je, ni mitazamo ipi inajitokeza katika kifungu cha mjadala?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 156
Orodha ya msamiati
Tafsiri ya methali
Chati ya mitazamo ya wahusika

Kueleza maana ya msamiati na methali Kuchanganua mitazamo katika kifungu Kueleza mtazamo wake kuhusu mjadala

Kuandika

Insha za Kiuamilifu - Shajara

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kujadili umuhimu wa shajara.
Kueleza aina za shajara.
Kutofautisha aina za shajara.
Kuchangamkia kutumia shajara katika maisha ya kila siku.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujadili na wenzake umuhimu wa shajara.
Kutafiti mtandaoni umuhimu wa shajara.
Kueleza aina za shajara kama vile shajara ya kibinafsi na shajara rasmi.
Kutafuta katika mtandao salama maelezo kuhusu aina za shajara.
Kujadili aina mbili za shajara huku akibainisha tofauti zake.

Je, unazingatia nini unapoandika shajara?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 157
Vifaa vya kidijitali
Mifano ya shajara
Mtandao salama
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 158
Vielelezo vya aina za shajara

Kujadili umuhimu wa shajara Kueleza aina za shajara Kutofautisha aina za shajara

Sarufi

Udogo na Ukubwa wa Nomino

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua nomino katika hali ya udogo.
Kutambua viambishi vya udogo katika nomino.
Kutumia nomino katika hali ya udogo ipasavyo katika sentensi.
Kuchangamkia matumizi ya nomino katika hali ya udogo.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutazama picha inayoonyesha hali ya udogo.
Kutambua nomino katika hali ya udogo zilizoko kwenye vibao.
Kutambua viambishi vya udogo katika majibu ya swali la kwanza.
Kuambatanisha nomino za hali ya wastani na za hali ya udogo.
Kukamilisha sentensi kwa kutumia hali ya udogo ya nomino kwenye mabano.

Je, ni maneno gani unayoyajua yaliyo katika hali ya udogo?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 158-159
Picha
Vibao vya nomino
Chati ya kuambatanisha nomino
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 160-161
Chati ya nomino
Majedwali ya kuambatanisha nomino
Vifaa vya kidijitali

Kutambua nomino katika hali ya udogo Kutambua viambishi vya udogo Kukamilisha sentensi kwa kutumia hali ya udogo ya nomino

MAADILI YA KITAIFA

Kusikiliza na Kuzungumza
Kusikiliza na Kuzungumza

Kusikiliza kwa Kutathmini

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya kusikiliza kwa kutathmini.
Kutambua vipengele vya kusikiliza kwa kutathmini.
Kutathmini mazungumzo aliyosikiliza kwa kuzingatia vipengele vya usikilizaji wa kutathmini.
Kuchangamkia kusikiliza kwa kutathmini mazungumzo.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujadiliana na mwenzake kuhusu kinachoendelea katika picha.
Kutafuta kwenye kamusi maana ya tathmini.
Kueleza maana ya kusikiliza kwa kutathmini mazungumzo.
Kusikiliza wenzake wakisoma mazungumzo ya Wakio, Leboo na Ali yanayohusu kusikiliza kwa kutathmini.

Je, unazingatia nini ili kufanikisha kusikiliza kwa kutathmini?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 162-163
Picha
Kamusi
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 164
Mazungumzo yaliyorekodiwa
Orodha ya vipengele vya kusikiliza kwa kutathmini

Kueleza maana ya kusikiliza kwa kutathmini Kutathmini mazungumzo aliyosikiliza Kueleza vipengele vya kusikiliza kwa kutathmini

Kusoma

Ufupisho

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kujadili vipengele vya kuzingatia katika ufupisho wa habari katika matini.
Kuandika ufupisho wa habari kwa kuzingatia vipengele vifaavyo.
Kufurahia kufupisha habari kwa usahihi katika miktadha mbalimbali.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujadili habari inayoonyeshwa katika picha iliyotolewa.
Kusoma kifungu cha habari kuhusu Michezo ya Olimpiki na Taifa la Azania.
Kujadili vipengele vya ufupisho wa habari katika matini akizingatia maelekezo ya ufupisho, wazo kuu katika kila aya, kudondosha mifano na maelezo ya ziada, mpangilio wenye muwala n.k.

Je, unadhani ni hoja gani zilizoondolewa ili kufupisha habari hii?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 165
Picha
Kifungu cha habari
Orodha ya vipengele vya ufupisho

Kujadili vipengele vya ufupisho wa habari Kubainisha wazo kuu katika kila aya Kujadili namna ya kufupisha habari

Kusoma
Kuandika

Ufupisho
Kujibu Baruapepe

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kuandika ufupisho wa habari kwa kuzingatia vipengele vifaavyo.
Kusahihisha makosa katika ufupisho wa habari.
Kufurahia kufupisha habari kwa usahihi katika miktadha mbalimbali.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma tena kifungu cha habari kuhusu Michezo ya Olimpiki na Taifa la Azania.
Kuandika sentensi moja kuhusu ujumbe muhimu unaopatikana katika kila aya.
Kuandika ufupisho wa habari kwa kuunganisha sentensi hizo kuunda aya moja akizingatia vipengele vya ufupisho.
Kuwasomea wenzake ufupisho wake ili wampe maoni yao.

Una nafasi ndogo ya kuandika ufupisho, utafanyaje?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 166
Kifungu cha habari
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 167
Mfano wa baruapepe
Orodha ya vipengele vya baruapepe

Kuandika ufupisho wa habari Kutumia vipengele vya ufupisho Kurekebisha makosa katika ufupisho

Kuandika
Sarufi

Kujibu Baruapepe
Usemi Halisi na Usemi wa Taarifa

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kujadili maana ya baruapepe ya kujibu.
Kutambua hatua za kujibu baruapepe.
Kujibu baruapepe kwa kuzingatia vipengele vifaavyo.
Kujenga mazoea ya kujibu baruapepe ipasavyo.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma baruapepe iliyotolewa kuhusu usalama katika eneo la Kolo.
Kujadili na kuandaa vidokezo vya kujibu baruapepe ya Mathias Mwamba.
Kuandika baruapepe ya kumjibu Mathias Mwamba akizingatia vipengele vya kujibu baruapepe aliyojifunza.
Kujaza jedwali la tathmini ili kutathmini baruapepe aliyoandika.

Je, ni mambo gani ya kuzingatia katika kujibu baruapepe?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 168-169
Mfano wa baruapepe ya kujibu
Jedwali la tathmini
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 170
Sentensi za usemi halisi na usemi wa taarifa
Chati ya kanuni za kubadilisha usemi halisi kuwa usemi wa taarifa

Kuandika baruapepe ya kujibu Kutumia vipengele vya kujibu baruapepe Kutathmini baruapepe aliyoandika

Sarufi

Usemi Halisi na Usemi wa Taarifa

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kubadilisha usemi halisi kuwa usemi wa taarifa na kinyume chake.
Kutumia usemi halisi na usemi wa taarifa ipasavyo katika matini.
Kuchangamkia matumizi ya usemi halisi na usemi wa taarifa katika mawasiliano ya kila siku.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kubadilisha sentensi zilizoandikwa katika usemi wa taarifa ziwe katika usemi halisi.
Kutumia usemi halisi na usemi wa taarifa ipasavyo kutunga kifungu kuhusu maadili ya kitaifa.
Kumweleza mwenzake kifungu alichotunga ili ampe maoni.

Unazingatia nini unapoandika usemi halisi? Unazingatia nini unapoandika usemi wa taarifa?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 171-172
Orodha ya mabadiliko ya usemi halisi kuwa usemi wa taarifa
Vifaa vya kidijitali

Kubadilisha sentensi zilizoandikwa katika usemi wa taarifa ziwe katika usemi halisi Kutunga kifungu kwa kutumia usemi halisi na usemi wa taarifa Kuandika usemi halisi na usemi wa taarifa kwa usahihi