MITAZAMO HASI YA KIJINSIA

Kuandika
Kuandika

Insha za Kiuamilifu - Shajara

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya shajara;
Kujadili vipengele vya shajara;
Kutambua vipengele vya shajara katika kielelezo;
Kuchangamkia kuandika shajara ili kuweka kumbukumbu ya matukio muhimu.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma maandishi katika kijitabu;
Kueleza maana ya shajara kutokana na maandishi aliyosoma;
Kusoma tena insha ya shajara ya kibinafsi;
Jadili vipengele vya shajara aliyosoma.

Kwa nini watu hutumia shajara?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 57
Kijitabu cha shajara
Mfano wa shajara
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 58
Karatasi za kuandikia
Vifaa vya kidijitali

Kueleza maana ya shajara; Kutambua vipengele vya shajara; Kutunga sentensi za kibinafsi za kuweka katika shajara

Sarufi

Hali za Masharti - -nge-

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya hali ya masharti;
Kutambua matumizi ya hali ya masharti -nge-;
Kutumia hali ya masharti -nge- ipasavyo katika matini;
Kuchangamkia matumizi yafaayo ya hali ya masharti -nge- ili kukuza ufasaha wa lugha.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma sentensi zenye hali ya masharti -nge-;
Kuchagua sentensi zinazoashiria matumizi ya hali ya masharti -nge-;
Kutambua vitenzi ambavyo vinaonyesha hali ya masharti -nge-;
Kueleza matumizi ya hali ya masharti -nge-.

Je, unahitaji kufanya nini unapoonyesha hali ya masharti unatumia viambishi gani?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 60
Chati
Kadi maneno
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 61
Karatasi za kuandikia

Kutambua hali ya masharti -nge-; Kutunga sentensi akitumia hali ya masharti -nge-; Kujaza nafasi kwa kutumia -nge-

Sarufi

Hali za Masharti - -ngali-

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua matumizi ya hali ya masharti -ngali-;
Kueleza matumizi ya hali ya masharti -ngali-;
Kutumia hali ya masharti -ngali- ipasavyo katika matini;
Kuchangamkia matumizi yafaayo ya hali ya masharti -ngali- ili kukuza ufasaha wa lugha.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma sentensi zenye hali ya masharti -ngali-;
Kuchagua sentensi zinazoashiria matumizi ya hali ya masharti -ngali-;
Kutambua vitenzi ambavyo vinaonyesha hali ya masharti -ngali-;
Kueleza matumizi ya hali ya masharti -ngali-.

Kiambishi -ngali- kinatofautianaje na -nge-?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 61
Chati
Karatasi zenye sentensi
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 62
Karatasi za kuandikia
Vifaa vya kidijitali

Kutambua hali ya masharti -ngali-; Kueleza matumizi ya hali ya masharti -ngali-; Kutunga sentensi akitumia hali ya masharti -ngali-

USALAMA BARABARANI

Kusikiliza na Kuzungumza
Kusikiliza na Kuzungumza

Kusikiliza kwa Kufasiri

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya kusikiliza kwa kufasiri;
Kueleza jinsi maneno, ishara na sauti zinasaidia katika kufasiri ujumbe;
Kusikiliza na kufasiri ujumbe wa matini;
Kujenga mazoea ya kutambua msimamo na mielekeo katika matini.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kueleza maana ya kusikiliza kwa kufasiri;
Kueleza jinsi mambo kama maneno, ishara na kiwango cha sauti vinachangia katika kusikiliza na kufasiri ujumbe;
Kutazama picha na kusikiliza kifungu.

Ni misimamo gani iliyopo katika matini ulizowahi kuzisikiliza?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 63
Picha
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 64
Kifungu cha kusomewa

Kueleza maana ya kusikiliza kwa kufasiri; Kueleza jinsi maneno, ishara na sauti zinachangia katika kufasiri ujumbe; Kusikiliza na kufasiri ujumbe

Kuandika

Insha za Kubuni - Methali

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya insha za methali;
Kujadili vipengele vya insha ya methali;
Kuandika insha ya methali kwa kuzingatia vipengele vya uandishi husika;
Kufurahia kufasiri methali na kuziandikia insha zinazoafiki ili kujenga ubunifu.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma kielelezo cha insha ya methali;
Kutambua tamathali iliyotumika katika anwani ya insha;
Kueleza maana ya insha za methali kutokana na kielelezo;
Jadili vipengele vya insha ya methali kutokana na kielelezo.

Unahitaji kufanya nini unapoandika insha ya methali?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 68
Kielelezo cha insha ya methali
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 69
Jedwali la tathmini
Karatasi za kuandikia

Kueleza maana ya insha za methali; Kutambua vipengele vya insha ya methali; Kujadili vipengele vya insha ya methali

HUDUMA KATIKA ASASI ZA KIJAMII

Kusikiliza na Kuzungumza
Kusikiliza na Kuzungumza

Kusikiliza kwa Kutathmini

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya kusikiliza kwa kutathmini;
Kubainisha vipengele vya kusikiliza kwa kutathmini;
Kusikiliza na kutathmini ujumbe wa matini;
Kuchangamkia kusikiliza kwa kutathmini ili kukuza stadi ya kusikiliza.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutazama picha ya vituo vya huduma na kueleza shughuli zinazotendeka;
Kusikiliza mazungumzo katika kifaa cha kidijitali;
Kutambua vipengele vya kusikiliza kwa kutathmini;
Kujadili vipengele vya kutathmini katika mazungumzo aliyosikiliza.

Unazingatia nini kutambua ikiwa mzungumzaji anasema ukweli?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 75
Picha
Kifaa cha kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 76
Mazungumzo kwenye kifaa cha kidijitali

Kubainisha vipengele vya kusikiliza kwa kutathmini; Kutambua vipengele vya kusikiliza kwa kutathmini; Kueleza maana ya kusikiliza kwa kutathmini

Kusoma

Ufupisho

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya ufupisho;
Kulinganisha kifungu asilia na ufupisho wake;
Kubainisha vipengele vya ufupisho;
Kufupisha kifungu kwa kuzingatia vipengele vya ufupisho;
Kuchangamkia kusoma na kufupisha vifungu mbalimbali.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kulinganisha sentensi ndefu na fupi zenye ujumbe sawa;
Kusoma vifungu A na B na kueleza kifungu kinachotoa habari kwa ufupi;
Kubainisha vipengele vya ufupisho kwa kulinganisha kifungu A na B.

Je, tunapofupisha kifungu tunasema ya muhimu tu?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 78
Vifungu vya ufahamu
Kifaa cha kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 79
Kifungu cha hadithi
Karatasi za kuandikia

Kueleza maana ya ufupisho; Kulinganisha kifungu asilia na ufupisho wake; Kufanya tathmini

Kuandika

Insha za Kubuni - Maelezo

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya insha za maelezo;
Kutambua vipengele vya lugha inayoathiri hisia mbalimbali katika insha za maelezo;
Kueleza umuhimu wa kutumia lugha inayoathiri hisia katika insha za maelezo;
Kuandika insha ya maelezo akitumia lugha inayoathiri hisia mbalimbali;
Kufurahia kutumia lugha inayoathiri hisia katika insha za maelezo.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma kielelezo cha insha ya maelezo;
Kudondoa na kuandika mafungu ya maneno yanayogusa hisia;
Kutambua jinsi matumizi ya tashbihi, chuku, maswali ya balagha, na ulinganishi wa hali kinzani yalivyoathiri hisia;
Kujadili umuhimu wa lugha inayoathiri hisia katika insha.

Je, ni nini kinafanya maelezo katika insha kudhihirika?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 82
Kielelezo cha insha ya maelezo
Kamusi

Kueleza maana ya insha za maelezo; Kutambua vipengele vya lugha inayoathiri hisia; Kueleza umuhimu wa lugha inayoathiri hisia katika insha

Kuandika
Sarufi

Insha za Kubuni - Maelezo
Vielezi vya Mahali

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kuandika insha ya maelezo akitumia lugha inayoathiri hisia mbalimbali;
Kufanya marekebisho ya insha ya maelezo;
Kuheshimu maoni ya wengine katika uandishi wa insha za maelezo;
Kufurahia kutumia lugha inayoathiri hisia katika insha za maelezo.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kuandika insha ya maelezo kuhusu asasi moja ya kijamii inavyowahudumia watu;
Kutumia lugha inayoathiri hisia mbalimbali;
Kusomea mwenzake insha aliyoandika ili apate maoni;
Kuandika upya insha yake akizingatia maoni aliyopewa na mwenzake.

Je, matumizi ya lugha inayoathiri hisia huleta msisitizo upi katika insha ya maelezo?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 83
Vifaa vya kidijitali
Karatasi za kuandikia
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 84
Mafungu ya maneno
Chati

Kuandika insha ya maelezo akitumia lugha inayoathiri hisia; Kufanya marekebisho ya insha; Uwasilishaji wa insha kwa mwalimu

Sarufi
Kusikiliza na Kuzungumza

Vielezi vya Idadi
Uzungumzaji wa Kushawishi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua vielezi vya idadi katika matini;
Kueleza maana ya vielezi vya idadi;
Kutumia vielezi vya idadi ipasavyo katika matini;
Kuchangamkia matumizi yafaayo ya vielezi vya idadi katika matini mbalimbali.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutazama kiwambo cha tarakilishi chenye mafungu ya maneno;
Kutambua sentensi zinazoeleza kitendo kimetendwa mara ngapi;
Kupigia mstari vielezi vya idadi katika kifungu;
Kutumia vielezi vya idadi vifuatavyo: mara mbili, mara nyingi, siku saba, juma moja, mara chache, minara kadhaa.

Vielezi vya idadi hutumiwa vipi katika sentensi?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 85
Kiwambo cha tarakilishi
Matini yenye vielezi vya idadi
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 88
Video ya mzungumzaji
Picha za miktadha ya uzungumzaji

Kutambua vielezi vya idadi; Kutunga sentensi akitumia vielezi vya idadi; Kupigia mstari vielezi vya idadi katika kifungu

MISUKOSUKO YA KIJAMII

Kusikiliza na Kuzungumza
Kusoma

Uzungumzaji wa Kushawishi
Kusoma kwa Kina - Ushairi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua vipengele vya uzungumzaji wa kushawishi;
Kutumia vipengele vya uzungumzaji wa kushawishi katika uzungumzaji wake;
Kutoa uzungumzaji wa kushawishi;
Kufurahia kutumia vipengele vya uzungumzaji wa kushawishi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusikiliza uzungumzaji wa kushawishi kutoka kwa mwalimu au kifaa cha kidijitali;
Kujadili vipengele vya uzungumzaji wa kushawishi kama ujumbe, lugha shawishi, upangaji wa hoja, ishara za mwili;
Kubuni mazungumzo kuhusu jinsi ya kusuluhisha migogoro ya kijamii;
Kutoa mazungumzo aliobuni mbele ya wenzake.

Vipengele vipi ni muhimu katika uzungumzaji wa kushawishi?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 89
Kifaa cha kidijitali
Jedwali la tathmini
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 91
Kamusi
Shairi "Misukosuko ya nini?"

Kutambua vipengele vya uzungumzaji wa kushawishi; Kutumia vipengele vya uzungumzaji wa kushawishi; Kutoa uzungumzaji wa kushawishi

Kusoma
Kuandika

Kusoma kwa Kina - Ushairi
Viakifishi - Mabano

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya muundo wa shairi;
Kutambua vipengele vya muundo wa shairi;
Kuchambua muundo wa shairi kwa kutumia vipengele maalum;
Kuheshimu maoni ya wengine kuhusu muundo wa shairi;
Kufurahia kusoma mashairi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma tena shairi "Misukosuko ya nini?";
Kujibu maswali kuhusiana na idadi ya beti, mishororo, vipande, mizani, vina na mtiririko wa mishororo ya mwisho;
Kusoma shairi lingine kutoka katika diwani iliyopendekezwa;
Kuchambua shairi kwa kuzingatia mandhari na muundo wa shairi.

Umewahi kusoma shairi kuhusu nini?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 92
Shairi "Misukosuko ya nini?"
Diwani iliyopendekezwa
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 93
Sentensi zenye mabano
Kifungu cha kuakifisha

Kutambua vipengele vya muundo wa shairi; Kuchambua muundo wa shairi; Uwasilishaji wa kazi kwa mwalimu

Kuandika
Sarufi

Viakifishi - Kistari Kifupi
Ngeli na Upatanisho wa Kisarufi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua matumizi ya kistari kifupi katika matini;
Kueleza matumizi ya kistari kifupi;
Kutumia kistari kifupi ipasavyo katika matini;
Kufurahia matumizi yafaayo ya kistari kifupi katika matini mbalimbali.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma vifungu vyenye kistari kifupi;
Kutambua matumizi ya kistari kifupi katika tarehe, kuonyesha neno linaendelea mstari unaofuata, kuonyesha sauti imedumishwa, kuonyesha herufi zitakazoongezwa, kuunganisha maneno mawili na kuonyesha kipindi cha muda;
Kutunga sentensi tano akitumia kistari kifupi.

Kistari kifupi hutumiwa kufanya nini katika kuandika?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 94
Vifungu vyenye kistari kifupi
Karatasi za kuandikia
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 95
Mnyororo wa nomino
Jedwali la sentensi

Kutambua matumizi ya kistari kifupi; Kueleza matumizi ya kistari kifupi; Kutumia kistari kifupi ipasavyo

Sarufi
Kusikiliza na Kuzungumza

Ngeli na Upatanisho wa Kisarufi
Kusikiliza kwa Kina - Sauti /j/ na /nj/

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua nomino za ngeli ya YA-YA;
Kutambua viambishi vya upatanisho wa kisarufi vya ngeli ya YA-YA;
Kutumia nomino za ngeli ya YA-YA katika matini;
Kuheshimu maoni ya wenzake;
Kuchangamkia matumizi yafaayo ya ngeli ya YA-YA katika mawasiliano.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutambua nomino za ngeli ya YA-YA katika orodha ya maneno;
Kusoma sentensi zenye nomino za ngeli ya YA-YA katika umoja na wingi;
Kutambua kiambishi cha upatanisho wa kisarufi cha ngeli ya YA-YA;
Kutunga sentensi katika umoja na wingi akitumia nomino za ngeli ya YA-YA.

Ni vitu gani katika mazingira yako vyenye majina yaliyo katika ngeli ya YA-YA?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 96
Orodha ya nomino za ngeli ya YA-YA
Sentensi za umoja na wingi
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 98
Kapu la maneno
Ujumbe wa kibiashara

Kutambua nomino za ngeli ya YA-YA; Kutambua viambishi vya upatanisho wa kisarufi; Kutunga sentensi zenye nomino za ngeli ya YA-YA

MATUMIZI YA VIFAA VYA KIDIJITALI KATIKA BIASHARA

Kusikiliza na Kuzungumza
Kusoma

Kusikiliza kwa Kina - Sauti /j/ na /nj/
Ufahamu wa Kifungu cha Kushawishi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutamka vitanzandimi vyenye sauti /j/ na /nj/ ipasavyo;
Kubuni vitanzandimi vinavyohusisha sauti /j/ na /nj/;
Kukariri vitanzandimi vyenye sauti /j/ na /nj/;
Kuchangamkia matamshi bora ya sauti /j/ na /nj/ katika mazungumzo ya kawaida.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusikiliza vitanzandimi vifuatavyo vikitamkwa na mwalimu au vikitamkwa kupitia kifaa cha kidijitali;
Kutamka vitanzandimi alivyosikiliza;
Kutumia jozi zenye sauti /j/ na /nj/ kubuni vitanzandimi;
Kukariri vitanzandimi alivyobuni.

Sauti /j/ na /nj/ zinatofautianaje?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 99
Kifaa cha kidijitali
Jozi za maneno zenye sauti /j/ na /nj/
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 100
Makala ya Lena
Kamusi

Kutamka vitanzandimi vyenye sauti /j/ na /nj/; Kubuni vitanzandimi vyenye sauti /j/ na /nj/; Kukariri vitanzandimi vyenye sauti /j/ na /nj/

Kusoma

Ufahamu wa Kifungu cha Kushawishi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana za maneno kama yalivyotumiwa katika kifungu cha kushawishi;
Kutumia msamiati unaotokana na kifungu cha kushawishi ipasavyo;
Kutambua lugha shawishi katika kifungu;
Kuchangamkia usomaji wa kifungu cha kushawishi ili kukuza hamu ya ujifunzaji.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kueleza maana za maneno yafuatayo: "msilaze damu", "ajira", "kupigia debe", "alinasa makini", "imenikimu", "kuchuuza";
Kutunga sentensi akitumia maneno hayo;
Sakura katika mtandao kifungu kuhusu matumizi ya vifaa vya kidijitali katika biashara;
Kujibu maswali baada ya kusoma kifungu.

Unawezaje kugundua kuwa mwandishi wa kifungu anajaribu kukushawishi?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 101
Jedwali la tathmini
Mtandao salama

Kueleza maana za maneno; Kutumia maneno katika sentensi; Kutambua lugha shawishi

Kuandika

Insha za Kubuni - Masimulizi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza ukuzaji wa wazo baina ya aya za insha ya masimulizi;
Kutambua vipengele vya ukuzaji wa wazo baina ya aya za insha ya masimulizi;
Kubainisha vipengele vya ukuzaji wa wazo baina ya aya za insha ya masimulizi;
Kupenda kutumia vipengele vya ukuzaji wa wazo baina ya aya za insha ya masimulizi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma mojawapo ya insha za masimulizi zilizohifadhiwa kwenye potifolio;
Kueleza mawazo yalivyokuzwa baina ya aya;
Kutambua vipengele vya ukuzaji wa wazo katika insha aliyoisoma;
Kutambua wazo kuu, maelezo, mifano na hitimisho katika kila aya.

Je, unafanya nini ili kulikuza wazo baina ya aya za insha ya masimulizi?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 103
Insha za masimulizi zilizohifadhiwa
Karatasi za kuandikia
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 104
Vidokezo vya insha

Kueleza ukuzaji wa wazo baina ya aya; Kutambua vipengele vya ukuzaji wa wazo; Kubainisha vipengele vya ukuzaji wa wazo

Sarufi

Ngeli na Upatanisho wa Kisarufi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua nomino za ngeli ya LI;
Kutambua viambishi vya upatanisho wa kisarufi vya ngeli ya LI;
Kutumia nomino za ngeli ya LI katika matini;
Kuheshimu maoni ya wenzake;
Kuchangamkia matumizi yafaayo ya ngeli ya LI katika mawasiliano.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kunakili sentensi zenye nomino za ngeli ya LI;
Kutambua kiambishi cha upatanisho wa kisarufi katika sentensi alizonakili;
Kusoma maneno yaliyo kwenye chati;
Kutambua nomino za ngeli ya LI katika maneno yaliyo kwenye chati;
Kutumia nomino za ngeli ya LI kutunga sentensi.

Ni vitu gani katika mazingira yako vyenye majina yaliyo katika ngeli ya LI?

KLB Top Scholar Kiswahili uk. 105
Sentensi zenye nomino za ngeli ya LI
Chati ya maneno
KLB Top Scholar Kiswahili uk. 106
Sentensi zenye nomino za ngeli ya KU
Kadi za nomino
Sentensi zenye viambishi vya ngeli ya PA-KU-MU

Kutambua nomino za ngeli ya LI; Kutambua kiambishi cha upatanisho wa kisarufi; Kutumia nomino za ngeli ya LI kutunga sentensi

KUKABILIANA NA MSONGO WA MAWAZO

Kusikiliza na Kuzungumza
Kusikiliza na Kuzungumza

Mazungumzo - Malumbano ya Utani

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya malumbano ya utani.
Kueleza mambo yanayosimuliwa katika malumbano ya utani.
Kutambua vipengele vya uwasilishaji wa malumbano ya utani.
Kuchangamkia kuwasilisha malumbano ya utani kwa kutumia vipengele vya kimsingi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kuonyeshwa picha ya watu wanaowasiliana kisha aeleze wanafanya nini.
Kuigiza malumbano ya utani yaliyotolewa kielelezo na mwalimu.
Kutambua maneno yanayoonyesha mzaha.
Kushiriki majadiliano ya kikundi kuhusu maana ya malumbano ya utani kwa kurejelea mfano uliogizwa.

Je, unajua malumbano ya utani ni nini?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 108
Picha
Maigizo ya malumbano ya utani
Kifaa cha kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 109
Chati ya vipengele vya uwasilishaji wa malumbano ya utani

Kueleza maana ya malumbano ya utani Kutambua vipengele vya malumbano ya utani Kuigiza malumbano ya utani

Kusoma

Kusoma kwa Kina - Ushairi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya wahusika katika fasihi.
Kutambua wahusika katika shairi.
Kujadili sifa za wahusika katika shairi.
Kuchangamkia kutambua wahusika katika mashairi mbalimbali.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutaja majina ya watu katika novela au tamthilia alizosoma.
Kueleza maana ya wahusika.
Kusoma shairi "Uwele huu ni gani?" ukurasa wa 110.
Kutambua wahusika katika shairi alilosoma kwa kujibu maswali.

Je, wahusika ni nani katika kazi ya fasihi?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 110
Diwani ya mashairi
Kamusi
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 111-112
Chati ya sifa za wahusika
Kifaa cha kidijitali

Kueleza maana ya wahusika katika fasihi Kutambua wahusika katika shairi Kujadili sifa za wahusika katika shairi

Kuandika

Barua ya Kuomba Kazi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya barua rasmi ya kuomba kazi.
Kutambua vipengele vya barua rasmi ya kuomba kazi.
Kujadili lugha inayofaa katika kuandika barua rasmi ya kuomba kazi.
Kuchangamkia kuandika barua rasmi ya kuomba kazi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma barua rasmi ya kuomba kazi ya Paulo Mwakazi iliyoko kwenye kitabu.
Kueleza maana ya barua rasmi ya kuomba kazi.
Kutambua vipengele vya barua rasmi ya kuomba kazi.
Kujadili lugha inayofaa katika kuandika barua rasmi ya kuomba kazi.

Je, barua rasmi ya kuomba kazi ina sifa gani?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 113
Kielelezo cha barua rasmi ya kuomba kazi
Chati ya vipengele vya barua rasmi
Kifaa cha kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 114
Kielelezo cha barua ya kuomba kazi
Orodha ya vipengele vya barua rasmi

Kueleza maana ya barua rasmi ya kuomba kazi Kutambua vipengele vya barua rasmi ya kuomba kazi Kueleza lugha inayofaa katika barua rasmi ya kuomba kazi

Sarufi

Vinyume vya Vihusishi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya vinyume vya vihusishi.
Kutambua vinyume vya vihusishi katika matini.
Kutumia vinyume vya vihusishi katika sentensi.
Kufurahia kutunga sentensi zenye vinyume vya vihusishi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kulinganisha picha za A na B.
Kujadili na mwenzake uhusiano wa vitu katika picha za A na B.
Kueleza maana ya vinyume vya vihusishi.
Kutambua kihusishi na kinyume chake katika jedwali lililotolewa.

Je, vinyume vya vihusishi vinatumikaje katika sentensi?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 115
Picha
Chati ya vihusishi na vinyume vyake
Majedwali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 116-117
Vifaa vya kidijitali
Orodha ya vihusishi na vinyume vyake
Kifungu cha ufahamu

Kueleza maana ya vinyume vya vihusishi Kutambua vihusishi na vinyume vyake Kuandika vihusishi na vinyume vyake

HAKI ZA KIBINADAMU

Kusikiliza na Kuzungumza
Kusikiliza na Kuzungumza

Uzungumzaji katika Sherehe

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya uzungumzaji katika sherehe.
Kutambua miktadha katika jamii ambapo uzungumzaji katika sherehe hufanywa.
Kujadili ujumbe unaoafiki uzungumzaji katika miktadha mbalimbali ya sherehe.
Kuchangamkia kutoa mazungumzo katika sherehe.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutazama picha ya watu kwenye sherehe.
Kueleza shughuli zinazotendeka katika sherehe.
Kutaja miktadha mbalimbali ya sherehe katika jamii.
Kujadili katika vikundi ujumbe unaoafiki uzungumzaji katika miktadha mbalimbali ya sherehe.

Je, uzungumzaji katika sherehe una umuhimu gani?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 118
Picha
Chati ya sherehe mbalimbali
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 119-120
Chati ya vipengele vya uzungumzaji katika sherehe
Vidokezo vya uzungumzaji katika sherehe
Kifaa cha kidijitali

Kueleza maana ya uzungumzaji katika sherehe Kutambua miktadha ya sherehe katika jamii Kujadili ujumbe unaoafiki uzungumzaji katika sherehe

Kusoma

Kusoma kwa Mapana

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza mambo yanayozingatiwa katika kuchagua matini ya kusoma.
Kueleza ujumbe wa matini ya kujichagulia.
Kusoma matini aliyojichagulia.
Kufurahia kusoma matini mbalimbali za kujichagulia.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kuteua matini ya kiwango chake kuhusu jambo alipendalo kutoka vitabuni au mtandaoni salama.
Kuketi mahali pafaapo na kusoma.
Kumweleza mwenzake ujumbe aliopata kutokana na matini aliyosoma.
Kupewa maoni kuhusu ujumbe wa matini aliyosoma.

Je, unazingatia nini unapochagua matini ya kusoma?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 121
Matini mbalimbali za kusoma
Mtandao salama
Vifaa vya kidijitali

Kueleza mambo yanayozingatiwa katika kuchagua matini Kusoma matini kwa usahihi Kueleza ujumbe wa matini aliyosoma

Kusoma
Kuandika

Kusoma kwa Mapana
Insha za Kubuni - Maelezo

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua msamiati uliotumiwa katika matini ya kujichagulia.
Kutambua matumizi mengine ya lugha katika matini ya kujichagulia.
Kutumia msamiati uliotolewa katika matini kutunga sentensi.
Kufurahia kusoma matini mbalimbali za kujichagulia.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma tena matini aliyojichagulia kisha:
Kuandika daftarini msamiati ambao hakuelewa maana yake.
Kutambua maana za msamiati kulingana na muktadha wa matumizi yake.
Kutumia kamusi kutafuta maana za msamiati ambao hakuweza kubainisha maana yake.
Kutumia msamiati aliojifunza kutunga sentensi.

Je, ni vipi tunaweza kutambua maana ya msamiati mpya katika matini?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 122
Kamusi
Shajara
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 122-123
Kielelezo cha insha ya maelezo
Majedwali na chati

Kutambua msamiati mpya katika matini Kueleza maana ya msamiati kwa muktadha Kutunga sentensi kwa kutumia msamiati mpya Kujaza shajara kikamilifu

Kuandika
Sarufi

Insha za Kubuni - Maelezo
Mnyambuliko wa Vitenzi - Kauli ya Kutendana

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kuandika vidokezo vya insha ya maelezo.
Kuandika insha ya maelezo kwa kutumia mtazamo mahususi.
Kusahihisha makosa katika insha ya maelezo.
Kuchangamkia kuandika insha za maelezo zenye mitazamo tofauti.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kuandika vidokezo vya insha ya maelezo yenye mtazamo mahususi.
Kupanga vidokezo jinsi vitakavyofuatana katika insha.
Kuandika insha inayoeleza mambo mahususi na kuonyesha mtazamo wake.
Kuwasomea wenzake insha yake ili wampe maoni.

Je, vidokezo huchangia vipi katika uandishi wa insha bora ya maelezo?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 124
Mifano ya vidokezo vya insha
Kielelezo cha insha ya maelezo
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 124-125
Jedwali la vitenzi katika kauli ya kutenda na kutendana
Kadi za vitenzi

Kuandika vidokezo vya insha ya maelezo Kuandika insha ya maelezo yenye mtazamo mahususi Kusahihisha makosa katika insha Kuwasilisha nakala safi ya insha

Sarufi

Mnyambuliko wa Vitenzi - Kauli ya Kutendeana
Mnyambuliko wa Vitenzi - Kauli ya Kutendesha

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya kauli ya kutendeana.
Kutambua viambishi vya kauli ya kutendeana.
Kutumia kauli ya kutendeana katika sentensi.
Kufurahia kutumia kauli ya kutendeana katika mawasiliano ya kila siku.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusoma maneno katika jedwali lenye vitenzi vya kauli ya kutenda na kutendeana.
Kutambua viambishi tamati katika maneno ya kauli ya kutendeana.
Kuchagua kitenzi katika mabano kukamilisha sentensi katika kauli ya kutendeana.
Kutunga sentensi akitumia vitenzi katika kauli ya kutendeana.

Je, ni tofauti zipi kati ya kauli ya kutendana na kauli ya kutendeana?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 126
Jedwali la vitenzi katika kauli ya kutenda na kutendeana
Chati ya vitenzi katika kauli ya kutendeana
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 127-128
Jedwali la vitenzi katika kauli ya kutenda na kutendesha
Mwavuli wa viambishi vya kauli ya kutendesha

Kueleza maana ya kauli ya kutendeana Kutambua viambishi vya kauli ya kutendeana Kuchagua kitenzi sahihi kukamilisha sentensi Kutunga sentensi katika kauli ya kutendeana

MAGONJWA YANAYOTOKANA NA MIENENDO YA MAISHA

Kusikiliza na Kuzungumza
Kusikiliza na Kuzungumza

Ufahamu wa Kusikiliza

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza habari katika matini ya kusikiliza.
Kukadiria maana ya msamiati mahususi na vifungu katika matini ya kusikiliza.
Kuchanganua mitazamo na maoni katika matini ya kusikiliza.
Kufurahia kusikiliza matini za kusikiliza ili kupata habari mahususi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujibu maswali kuhusu masikio na mdomo.
Kutazama picha na kueleza kinachoonyesha mgonjwa amemsikiliza daktari kwa makini.
Kueleza mtazamo wa daktari kuhusu mgonjwa wake.
Kusikiliza habari atakayosomewa na mwalimu.
Kueleza habari aliyosikiliza kwa kutaja hoja muhimu.

Je, unazingatia nini ili kufanikisha ufahamu wa kusikiliza?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 129
Picha ya daktari na mgonjwa
Habari itakayosomwa na mwalimu
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 130
Orodha ya msamiati mahususi
Chati kuhusu magonjwa yanayotokana na mienendo ya maisha

Kueleza habari iliyosikilizwa Kutaja hoja muhimu kutoka kwenye habari Kukadiria maana ya msamiati mahususi

Kusoma

Kusoma kwa Ufasaha

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kusoma kifungu kwa kuzingatia matamshi bora.
Kusoma kifungu kwa kasi ifaayo.
Kusoma kifungu kwa kutumia sauti ipasavyo.
Kujenga mazoea ya kusoma vifungu kwa kuzingatia vipengele vya usomaji.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kusikiliza na kumtazama mwalimu akisoma kifungu au kusikiliza kifungu kilichorekodiwa.
Kueleza vipengele vya usomaji bora alivyogundua katika usomaji aliosikiliza.
Kusoma kifungu kinachofuata akizingatia matamshi bora.

Je, unapaswa kuzingatia nini unaposoma kwa ufasaha?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 131
Kifungu cha kusoma kuhusu magonjwa yanayotokana na mienendo ya maisha
Vifaa vya kidijitali
Rekodi za sauti za usomaji
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 132-133
Saa ya kidijitali
Orodha hakiki ya tathmini ya usomaji

Kutamka maneno kwa usahihi Kusoma kwa kasi ifaayo Kusoma kwa sauti inayosikika Kuambatanisha ishara za mwili

Kuandika

Hotuba ya Kushawishi

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya hotuba ya kushawishi.
Kujadili vipengele vya kuzingatia katika uandishi wa hotuba ya kushawishi.
Kuandika hotuba ya kushawishi akizingatia vipengele vifaavyo.
Kuchangamkia kuandika ipasavyo hotuba ya kushawishi.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutumia kamusi au mtandao salama kutafuta maana ya hotuba na kushawishi.
Kueleza maana ya hotuba ya kushawishi.
Kutazama picha na kueleza anafikiri picha inahusu nini.
Kusoma hotuba ya kushawishi iliyotolewa kwenye kitabu.

Je, hotuba ya kushawishi ni nini?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 134
Picha
Kielelezo cha hotuba ya kushawishi
Kamusi
Mtandao salama
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 135-136
Orodha ya vipengele vya hotuba ya kushawishi
Vifaa vya kidijitali

Kueleza maana ya hotuba ya kushawishi Kutofautisha hotuba ya kushawishi na aina nyingine za hotuba Kujadili vipengele vya hotuba ya kushawishi

Sarufi

Aina za Sentensi - Sentensi Tata

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kueleza maana ya sentensi tata.
Kutambua sentensi tata katika matini.
Kuchambua maana mbalimbali ya sentensi tata.
Kujenga ujuzi wa kuchanganua maana mbalimbali katika sentensi tata.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kutumia kamusi kuangalia maana ya maneno 'sentensi' na 'tata'.
Kueleza maana ya sentensi tata.
Kutambua na kunakili sentensi tata kutoka kwenye orodha iliyotolewa kama "Nilimwandikia baba ujumbe", "Gatwiri ameanua nguo zake" n.k.

Je, nini kinafanya sentensi kuwa tata?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 137
Kamusi
Orodha ya sentensi
Mtandao salama
Vifaa vya kidijitali
KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 138
Orodha ya sentensi tata
Chati ya sababu za utata katika sentensi

Kueleza maana ya sentensi tata Kutambua sentensi tata Kutofautisha sentensi tata na aina nyingine za sentensi

Sarufi

Aina za Sentensi - Sentensi Tata

Kufika mwisho wa funzo mwanafunzi aweze:
Mwisho wa funzo,
Kutambua sababu zinazosababisha utata katika sentensi.
Kuchambua maana mbalimbali ya sentensi tata.
Kutunga sentensi tata.
Kujenga ujuzi wa kuchanganua maana mbalimbali katika sentensi tata ili kufasiri habari kikamilifu.

Mwanafunzi aelekezwe:
Kujadili sababu mbalimbali zinazosababisha utata katika sentensi kama kauli ya kutendea, vimilikishi, matumizi ya maneno yenye maana zaidi ya moja n.k.
Kutoa mifano ya sentensi tata kwa kila sababu iliyojadiliwa.
Kubainisha maana mbalimbali za sentensi tata alizozitunga.

Je, ni njia zipi zinaweza kutumika kupunguza utata katika sentensi?

KLB Top Scholar Kiswahili Gredi ya 9 uk. 139
Mifano ya sentensi tata
Orodha ya sababu za utata katika sentensi
Vifaa vya kidijitali

Kutambua sababu zinazosababisha utata katika sentensi Kutoa mifano ya sentensi tata kwa kila sababu Kuchambua maana mbalimbali za sentensi tata